Zakończyły się badania ankietowe w konińskich szkołach realizowane w ramach pilotażowego projektu „Szkoła Naszych Marzeń – Jak nie być samotnym w szkole?” finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Edukacja.

Celem ankiety było zebranie informacji zwrotnej na temat czynników, które pozytywnie i negatywnie wpływają na sytuację w szkołach związanych z odczuwanym poczuciem zagrożenia oraz samotności, oraz określenie największych problemów i potencjałów z nią związanych.

W badaniu przeprowadzonym w okresie czerwiec-wrzesień 2022 r. za pomocą formularza online udział wzięło 1376 osób: 594 uczniów, 500 rodziców oraz 282 nauczycieli.

• Z raportu opracowanego przez zespół projektowy wynika, że większość ankietowanych czuje się w swoich szkołach bezpiecznie oraz nie ma poczucia samotności – mówi Agnieszka Gołębiowska koordynatorka projektu – jest jednak spora grupa, szczególnie wśród uczniów, która często lub stale ma poczucie zagrożenia - 32,5% - oraz czuje się wśród swoich rówieśników i w kontaktach z nauczycielami samotna - 44%.

Przyczynami takiego stanu rzeczy są przede wszystkich złe relacje z rówieśnikami, ale również z nauczycielami, obgadywanie, wyzywanie, obrażanie, dyskryminacja i wyśmiewanie się, ciągłe ocenianie, stawiane stopnie, oceny, częste klasówki i sprawdziany, które powodują poczucie zagrożenia. Przyczynami samotności wśród uczniów jest bycie niezrozumianym i niesłuchanym przez rówieśników, ale również przez nauczycieli, lekceważenie przez nich problemów drugiej strony, nie branie ich zdania pod uwagę oraz brak wsparcia i pomocy.

Samotni są również, choć w mniejszej części, nauczyciele (25%) oraz rodzice (27%) napotykający na przedmiotowe traktowanie, brak wsparcia i pomocy, i niedostrzeganie problemów przez drugą stronę. Przyczyną poczucia zagrożenia są złe relacje nauczycieli z kolegami/ koleżankami z pracy oraz rodziców z dyrektorem szkoły, wychowawcą i nauczycielami swoich dzieci, dyskryminacja, częste sprawdzanie i ocenianie sposobu wykonywania pracy oraz w przypadku rodziców nieobiektywne ocenianie nauczycieli ich dziecka.

Sytuacje zagrożenia najczęściej powodują smutek, poczucie niemocy i bezsilności. Rzadko mówi się o tych sytacjach - czasami uczniowie mówią o nich rodzicom, rzadko sytuacje zagrożenia zgłaszają pedagogowi szkolnemu czy nauczycielowi. Najczęściej wymienianymi skutkami samotności w szkole wśród wszystkich ankietowanych grup jest utrata poczucia własnej wartości, poczucie wykluczenia, izolacja/ samoizolacja, zanik więzi międzyludzkich. Wśród nauczycieli pojawiają się myśli o zmianie miejsca pracy a rodzice przestają się angażować w działania szkolne i klasowe. Pojawiają się również problemy psychologiczne i emocjonalne – znacznie częściej wśród uczniów (64,7%) niż wśród nauczycieli (57%) i rodziców (40%). Uczniowie przestają się angażować i obniżają się ich wyniki w nauce i aż 34% uczniów doświadczających poczucia samotności wskazuje na myśli samobójcze (15% ogółu badanych)!

• Uzyskane wyniki wskazują nam na jakich problemach powinny się koncentrować projektowane przez nas rozwiązania – mówi Małgorzata Koziarska-Sip, dyrektorka II Liceum Ogólnokształcącego w Koninie, w którym realizowany jest pilotażowy projekt – choć wyniki przeprowadzonego badania wskazują, że sytuacja w społeczności II Liceum Ogólnokształcącego jest dużo lepsza – 14% naszych uczniów ma poczucie zagrożenia w stosunku do 32,5% wśród wszystkich badanych szkół, to jednak wciąż jest duża grupa uczniów, która odczuwa samotność - 31,7% - i to jest to dla nas priorytet, aby uczynić naszą szkołę bezpieczną i przyjazną dla wszystkich, także pracujących w niej nauczycieli i współpracujących ze szkołą rodziców.

Wspólnie z zespołem społeczności II Liceum Ogólnokształcącego wypracowane teraz zostaną nowe metody i formy pracy, procesy lub programy, które odpowiedzą na zdefiniowane problemy i ułatwią m.in. poznawanie potrzeb uczniów, nauczycieli, rodziców, poprawią relacje i zmniejszą poczucie osamotnienia i braku poczucia bezpieczeństwa i stresu odczuwanego w procesie nauczania.

Projekt realizowany jest przez Miasto Konin, Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Koninie, Konińskie Stowarzyszenie Spółdzielni Socjalnych SPEKTRUM oraz Newschool AS w Oslo - agencja edukacyjna, specjalizująca się˛ w projektowaniu procesów edukacyjnych. Termin realizacji 04.2022-12.2023.

Raport z wynikami badania

Projekt „Szkoła Naszych Marzeń – Jak nie być samotnym w szkole?” jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG na lata 2014-2021 oraz z budżetu państwa. Fundusze EOG reprezentują wkład Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w tworzenie Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej. Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.