Zmień rozmiar czcionki
Urząd Miejski, 62-510 Konin, ul. Wojska Polskiego 2
Miejski Rzecznik Konsumentów - Tatiana Przychodzka
pokój 109, tel. 63 240 13 52, e-mail: rzecznik@konin.um.gov.pl
Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów, pokój 110, tel. 63 240 11 87
Miejski Rzecznik Konsumentów działa na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1076 z póź.zm.) i udziela mieszkańcom Konina:
Rzecznik Konsumentów wszelkie podejmowane czynności wykonuje polubownie, nie może wydawać nakazów lub zakazów wobec przedsiębiorców, ani też nakładać kar pieniężnych.
W przypadku umów sprzedaży towarów, w których wystąpiły wady stosuje się przepisy art. 556-576 kodeksu cywilnego (Dz. U. 2019, poz. 1145 z późn. zm.). Zgodnie ze wskazanymi przepisami sprzedawca odpowiada za ujawnioną wadę fizyczną lub prawną z tytułu rękojmi.
Stosownie do treści art. 5561§1 kodeksu cywilnego wada fizyczna towaru polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy (art. 5561§3 kc).
Od wady fizycznej należy odróżnić wadę prawną. Poprzez wadę prawną zgodnie z treścią art. 5563 kodeksu cywilnego rozumie się sytuację, gdy rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w razie sprzedaży prawa sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie prawa.
Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy, co wynika wprost z przepisu art. 557 kodeksu cywilnego.
Przy odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego (art. 5562 kodeksu cywilnego) tj. w chwili wydania rzeczy kupującemu. Przyjęcie takiego domniemania powoduje, że to na sprzedawcy będzie spoczywać obowiązek przeprowadzenia dowodu uchylającego domniemanie.
Stosownie do przepisu art. 568§1 kodeksu cywilnego sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości - przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.
Powołując się na rękojmię konsument ma możliwość wyboru jednego z czterech alternatywnie przedstawionych uprawnień:
W przypadku rzeczy podlegających montażowi, gdzie zamontowanie rzeczy jest niezbędne do korzystania z niej, zgodnie z treścią art. 5611 §1 kodeksu cywilnego jeżeli rzecz wadliwa została zamontowana, kupujący może żądać od sprzedawcy demontażu i ponownego zamontowania po dokonaniu wymiany na wolną od wad lub usunięciu wady. W razie niewykonania tego obowiązku przez sprzedawcę kupujący jest upoważniony do dokonania tych czynności na koszt i niebezpieczeństwo sprzedawcy. Przez niewykonanie obowiązku przez sprzedawcę należy rozumieć zarówno odmowę spełnienia żądania kupującego i milczenie sprzedawcy, jak również uchybienie przez sprzedawcę umówionemu lub wyznaczonemu terminowi demontażu lub ponownego montażu rzeczy. Stosownie do art. 5611§2 kodeksu cywilnego sprzedawca może odmówić demontażu i ponownego zamontowania, jeżeli koszt tych czynności przewyższa cenę rzeczy sprzedanej.
Kupujący, który wykonuje uprawnienia z tytułu rękojmi, jest obowiązany na koszt sprzedawcy dostarczyć rzecz wadliwą do miejsca oznaczonego w umowie sprzedaży, a gdy takiego miejsca nie określono w umowie - do miejsca, w którym rzecz została wydana kupującemu - art. 5612§1 kodeksu cywilnego.
Jeżeli ze względu na rodzaj rzeczy lub sposób jej zamontowania dostarczenie rzeczy przez kupującego byłoby nadmiernie utrudnione, kupujący obowiązany jest udostępnić rzecz sprzedawcy w miejscu, w którym rzecz się znajduje.
Zgodnie z przepisem art. 5615 kodeksu cywilnego jeżeli konsument zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. Przepis ten może zostać skutecznie zastosowany, gdy konsument skonkretyzował swoje żądanie, a więc złożył oświadczenie o obniżeniu ceny wskazując o jaką kwotę cena ma zostać obniżona bądź zażądał od sprzedawcy wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad lub jej naprawy. Niewystarczającym jest tylko zawiadomienie sprzedawcy o wadzie bez skonkretyzowania uprawnienia – w takiej sytuacji przewidywany 14-dniowy termin do ustosunkowania się nie rozpocznie biegu.
Powyższe domniemanie nie ma zastosowania w przypadku oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego przez konsumenta.
Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku licząc od dnia stwierdzenia wady (art. 568 § 2 kodeksu cywilnego), przy czym bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
W odniesieniu do wad prawnych rzeczy sprzedanej obowiązują takie same reguły dla skutków upływu czasu, jak przy wadach fizycznych sprzedanej rzeczy. Terminy na zgłoszenie roszczeń przez kupującego, w zależności od przedmiotu sprzedaży – wynoszące dwa lub pięć lat i biegną od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady.
W przypadku wad prawnych kupujący jest narażony na roszczenia osoby trzeciej, dochodzącej swoich praw do rzeczy. Jeżeli zostanie przez osobę trzecią wszczęte przeciwko kupującemu postępowanie sądowe, na kupującym zgodnie z treścią art. 573 kodeksu cywilnego spoczywa szczególny akt staranności polegający na obowiązku zawiadomienia o tym fakcie sprzedawcy.
W przypadku wady prawnej konsument ma możliwość żądania naprawienia szkody. Zgodnie z treścią art. 574 kodeksu cywilnego:
Art. 574
§ 1. Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny, może on żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy, zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł z nich korzyści, a nie otrzymał ich zwrotu od osoby trzeciej, oraz zwrotu kosztów procesu. Nie uchybia to przepisom o obowiązku naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie dostarczenia rzeczy wolnej od wad zamiast rzeczy wadliwej.
Gwarancji z reguły udziela producent, ewentualnie dystrybutor bądź importer - rzadko gwarancji udziela sam sprzedawca, choć jest to dopuszczalne. W przypadku korzystania z reklamacji z tytułu gwarancji kluczowe znaczenie mają zapisy dokumentu gwarancyjnego, jaki konsument otrzymał przy zakupie towaru. Na gwarancję można się powołać tylko i wyłącznie wtedy, gdy jej udzielono.
Należy pamiętać, że przepisy kodeksu cywilnego art. 577 – 582 regulują pewne ogólne postanowienia dotyczące gwarancji, zaś kluczowe znaczenie mają zapisy znajdujące się w dokumencie gwarancyjnym.
Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Gwarant formułuje oświadczenie gwarancyjne w sposób jasny i zrozumiały, a gdy rodzaj informacji na to pozwala - w powszechnie zrozumiałej formie graficznej.
Należy przy tym podkreślić, że gwarantowi wolno ograniczyć możliwość złożenia reklamacji w przypadku wybranych wad towaru lub jego określonych części składowych. Gwarant ma również prawo dobrowolnie określić okres ochrony gwarancyjnej, np. na rok. Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Konsument korzystając z gwarancji powinien dostarczyć wadliwy towaru na koszt gwaranta do miejsca wskazanego w gwarancji lub miejsca, gdzie go wydano.
Konsument składając reklamację sam decyduje czy składa ją w trybie gwarancji (jeśli ją otrzymał), czy też rękojmi. Sprzedawca nie ma prawa decydować w tym względzie. Przy składaniu reklamacji należy zwracać szczególną uwagę na to, co jest zapisane w zgłoszeniu reklamacyjnym, tak by faktycznie korzystać z wybranego przez siebie reżimu (tj. reklamacji do sprzedawcy lub gwarancji).
Uprawnieniem, które przysługuje konsumentom w przypadku zawarcia umowy na odległość (np. za pomocą telefonu, Internetu) lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na pokazie, zakup od akwizytora) jest możliwość odstąpienia od umowy. Do tego rodzaju umów zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020 r., poz. 287).
Stosownie do treści art. 27 ustawy konsument może odstąpić od umowy w terminie 14 dni, nie podając przyczyny odstąpienia. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem (art. 30 ust. 2).
Z treści art. 29 ustawy wynika, że jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu, o którym mowa w art. 27. Natomiast w sytuacji, w której konsument został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy przed upływem terminu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie.
W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą, co wynika z treści art. 31 ustawy. Opisany skutek następuje z mocą wsteczną, co oznacza, że umowę traktuje się tak, jakby nigdy nie była zawarta.
Odstąpienie od umowy wywiera również skutek wobec umów dodatkowych. W chwili odstąpienia przez konsumenta od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa wygasają powiązane z nią umowy dodatkowe zawarte przez konsumenta, jeżeli na ich podstawie świadczenie jest spełniane przez przedsiębiorcę lub osobę trzecią na podstawie porozumienia z przedsiębiorcą (art. 37 ust. 1). Konsument nie ponosi kosztów związanych z wygaśnięciem tych umów, z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, art. 34 ust. 2 i art. 35. Jeżeli umowa dodatkowa została zawarta z osobą trzecią, przedsiębiorca informuje tę osobę o odstąpieniu przez konsumenta od umowy (art. 37 ust. 2).
Stosownie do regulacji zawartych w art. 30 ustawy do odstąpienia wystarczy złożenie przedsiębiorcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie może być złożone w każdy sposób dostatecznie wyrażający wolę konsumenta, co oznacza możliwość dokonania tego także ustnie lub nawet poprzez samo odesłanie produktu. Dla ewentualnych celów dowodowych i uniknięcia sytuacji spornych najlepiej złożyć oświadczenie w formie pisemnej poprzez wysłanie listu poleconego za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, gdyż konsument ma potwierdzenie, że oświadczenie dotarło do sprzedawcy. Konsument może również osobiście złożyć takie pismo w lokalu przedsiębiorcy, przy czym na drugim egzemplarzu oświadczenia o odstąpieniu należy żądać potwierdzenia otrzymania pisma.
Jeśli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, to w tego rodzaju wypadkach konsument może także odstąpić od umowy przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy lub też przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.
Stosownie do treści art. 27 ustawy konsument może odstąpić od umowy bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem niektórych kosztów enumeratywnie wymienionych w treści ustawy.
Kwestie zwrotu płatności przez przedsiębiorcę reguluje przepis art. 32 ustawy, zgodnie z którym:
Art. 32.
1. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.
2. Przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.
3. Jeżeli przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od konsumenta do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej.
Ustawa w przepisie art. 38 wymienia zamknięty katalog sytuacji, w których pomimo dokonania zakupu towaru poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość konsumentowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni. Ma to zastosowanie do umów:
Umowę sporządzoną na piśmie i wszelkie jej załączniki czytamy przed jej podpisaniem!!!
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190000134
Ustawa z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001083
Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190000548
Ustawa z dnia 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190000369
Ustawa z dnia 16.07.2004 r. Prawo telekomunikacyjne
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190002460